آموزش قرارداد نویسی همه افراد طبیعتا در طول زندگی خود برای ایجاد ارتباط رسمی با دیگران در هر حوزه ای نیازمند ایجاد قرارداد های مختلفی هستند و این قرارداد ها هر کدام عناوین خاص خود را دارند، همچون “قرارداد فروش”، “قرارداد اجاره”،”قرارداد کار” و… پس نیاز است که هر شخصی اطلاعاتی در این زمینه داشته باشد. برای بررسی عنوان قرارداد ابتدا باید به یک تقسیم بندی کلی در حوزه عقود اشاره کنیم که عبارت است از: عقود معین و عقود نامعین.عقود معین : عقودی هستند که شکل و آثار و مقررات حاکم بر آن را قانونگدار تعیین کرده است. از جمله این عقود میتوان به مواد 238 تا 457 قانون مدنی راجع به عقد بیع، مواد 466 تا 517 قانون مدنی راجع به عقد اجاره و مواد 546 تا 560 قانون مذکور در رابطه با مضاربه اشاره نمود.البته این عقود علاوه بر مقررات خاص خود از قواعد عمومی قراردادها هم پیروی میکنند، البته مقرراتی که راجع به این عقود وضع شده است هم خود به دو دسته تقسیم می شوند.
فهرست مطالب
اهمیت شناخت قوانین در قرارداد نویسی
قواعد آمره قوانینی هستند که طرفین نمیتوانند برخلاف آن ها توافقی کنند، به عنوان مثال:در قرارداد ازدواج ریاست خانواده با شوهر است یا اینکه پرداخت نفقه بر عهده شوهر است و از آنجا که این قواعد آمره هستند نمیتوان بر خلاف آنها توافق نمود و ریاست را به زن داد یا پرداخت نفقه را به عهده زن گذاشت.قواعد تکمیلی قواعدی هستند که میتوان بر خلاف آنها توافق کرد، مثل اینکه در عقد بیع طبق ماده 381 قانون مدنی مخارج تسلیم کالا از قبیل حمل آن به محل تسلیم بر عهده فروشنده است اما طرفین میتوانند برخلاف آن با یکدیگر توافق نمایند.پس به طور خلاصه در رابطه با قوانین تکمیلی باید گفت اگر توافقی بر خلاف آن شده باشد به آن توافق عمل میکنیم و اگر قرارداد در آن موضوع ساکت بود به قانون مراجعه میکنیم.2_عقود نا معین
عقودی هستند که در قانون نام و مقررات خاص خود را ندارند و قواعد حاکم بر آنها قواعد عام قرارداد ها است که در مواد 183تا 300 قانون مدنی ذکر شده است و میتواند راجع به هر موضوعی باشد.به عنوان مثال:قرارداد تعمیر منزل.این عقود نشات گرفته از اصل آزادی قرارداد ها است که در ماده 10 قانون مدنی مقرر شده است.
یکی از تفاوت های عقود معین و عقود نامعین این است که در عقود دسته اول تراضی بر سر ارکان اصلی عقد کفایت میکند زیرا قانون باقی امور را تعیین نموده است. ولی در عقود دسته دوم از آنجا که قانون در آن باره ساکت است لازم است که به جزییات هم پرداخته شود.
اهمیت انتخاب و تنظیم قرارداد در آموزش قرارداد نویسی
حال با توجه به توضیحاتی که در باب عقود معین و نامعین داده شد باید ببینیم هدفی که از قرارداد داریم درکدام دسته قرار میگیرد.البته توجه به این نکته لازم است که این عنوان قرارداد نیست که محتوا و قواعد حاکم بر قرارداد را تعیین میکند بلکه محتوا قرارداد و اراده طرفین است که عنوان قرارداد و قواعد حاکم بر آن را تعیین میکند. به عنوان مثال ممکن است در صدر قرارداد ذکر شده باشد “قرارداد رهن” اما با توجه به محتوا متوجه شویم که اراده واقعی طرفین”قرارداد فروش” بوده است.یا یک مثال مشهود در این مورد این است که در قرارداد خرید و فروش خودرو یا ملک قراردادی را در بنگاه منعقد میکنند تحت عنوان قولنامه که در قالب هیج یک از عقود معین نیست ولی در واقع منظور طرفین از این قرارداد و چیزی که در عرف مرسوم است قرارداد بیع است.
با توجه به توضیحات داده شده باید دقت کنیم عنوان قرارداد مد نظر با محتوا و اراده طرفین مطابق باشد تا بعدا با مشکل و اختلاف مواجه نشده و موجبات مراجعه به دادگاه فراهم نشود.
اگر قصد داشته باشیم یکی از عقود معین در قانون را تنظیم کنیم بایستی به این نکات توجه داشت:
1_مقررات عام مربوط به آن عنوان قرارداد را در قانون مدنی بررسی شود.
2_مقررات خاص آن عنوان قرارداد را که ممکن است حتی بخشی از مواد مذکور در قانون مدنی را نسخ کرده باشد بررسی کرد.
3_تفاسیر مختلف که در رابطه با مواد قانونی وجود دارد و یا رویه قضایی در آن مورد بررسی شود.
4_عرف مربوط به حوزه آن قرارداد بررسی شود زیرا قواعدی که برخاسته از عرف است به منزله توافقی است که در عقد بیان شده است.
چنانچه قصد داشته باشیم قراردادی منعقد کنیم که جزو عقود نامعین است باید به این نکات توجه داشت:
1_مخالف قانون نباشد
2_مخالف اخلاق حسنه نباشد
3_مخالف نظم عمومی نباشد به عنوان مثال نمیتوان قرارداد تولید مشروبات الکلی منعقد نمود زیرا مخالف قانون است یا اینکه نمیتوان قراردادی منعقد نمود که متضمن دروغگویی یکی از طرفین باشد زیرا خلاف اخلاق حسنه است.
قرارداد های مختلط در آموزش قرارداد نویسی چیست
راه اتفاق می افتد که چند قرارداد همزمان با هم و در ارتباط با هم منعقد می شود مثل قرارداد اقامت در هتل که ترکیبی از قرارداد اجاره اشیا و قرارداد اجاره اشخاص و قرارداد بیع مواد غدایی و قرارداد ودیعه(نگهداری اشیا مسافر).
حال باید ببینیم که آیا این قرارداد ها هویت جداگانه دارند یا اینکه مجموع این قرارداد ها یک قرارداد محسوب شده و تحت عنوان عقود نامعین بررسی می شود؟
در رابطه با این مسئله اختلاف نظر وجود دارد ولی بهتر است در این باره قائل به تفکیک شویم.اگر قراردادی که حاوی چند قرارداد جزیی است در عرف یک هویت و شخصیت مستقل داشته باشد و عرف آن را یک کل واحد ببیند همانند قرارداد اقامت هتل باید گفت این یک عقد نامعین و تابع قواعد عمومی قرارداد ها است. اما اگر عرف آن را یک کل نداند و آن را مجموعی از چند قرارداد یگانه تشخیص دهد که طرفین فقط خواسته اند آن ها را با یک انشاء منعقد کنند باید گفت که مجموعه آن ها یک قرارداد نیست و هر کدام تابع قواعد خاص خود است.مثل اینکه فرد الف قراردادی منعقد کند مبنی بر اینکه منزل خود را به ب منتقل کند و اتومبیل خود را به او اجاره دهد و راننده او هم بشود که در این صورت هر کدام تابع قواعد بیع، اجاره اشیا، اجاره اشخاص خواهد بود.
