بررسی صلاحیت طرفین قرارداد

با چه کسی معامله کنیم؟

یکی از مهمترین نکاتی که در هر قرارداد باید به آن توجه کرد طرف قرارداد است و در هر معامله ای باید حواسمان باشد با چه کسی طرف هستیم زیرا عدم توجه به نکات و مقررات قانونی ممکن است منجر به ابطال قرارداد ما شود و مشکلات حقوقی و مالی برایمان ایجاد نماید.
افرادی که ما با آنها معامله میکنیم از دو حالت خارج نیستند،یا شخص حقوقی هستد(مثل مسجدی که وقف شده، شرکت اسنپ، بیمارستان میلاد) یا شخص حقیقی هستند(مثل من، شما، برادرتان، صاحب سوپرمارکت محله!) ومعامله با هرکدام از آنها بررسی های خاص خود را لازم دارد.

شخص حقوقی

1)اولین کاری که باید انجام دهید اگر آن شخص حقوقی شرکت تجاری است شناسایی نوع آن شرکت است زیرا بسته به نوع آن حدود مسئولیت و پاسخگویی شرکت و شرکای شرکت تغییر و به تبع آن ریسک معامله با آن تفاوت خواهد کرد. مثلا اگر شما با یک شرکت مسئولیت محدود معامله کنید و سپس آن شرکت به هر دلیلی ورشکسته شود فقط در حدود سرمایه آن شرکت میتوانید بدهی خود را مطالبه کنید و نمیتوانید برای مازاد بدهی به شرکای آن مراجعه کنید اما زمانیکه شما با یک شرکت تضامنی معامله میکنید اگر آن شرکت ورشکسته شود و اموالش تکافوی بدهی اش را ندهد شما میتوانید به هرکدام از شرکای شرکت که مایل باشید برای دریافت کل بدهی خود مراجعه کنید. برای اینکار میتوانید به سامانه شناسنامه ملی اشخاص حقوقی کشور مراجعه کنید.
2)اقدام بعدی شناسایی افرادی است که در آن شخصیت حقوقی حق امضا دارند است و برای شناسایی آنها باید به اساسنامه آن مراجعه کنید، زیرا اگر شما با فردی که حق امضا ندارد قرارداد منعقد کنید آن شرکت یا موسسه در قبال شما مسئولیتی نخواهد داشت. همچنین توجه کنید که در قرارداد علاوه بر امضا مهر شرکت یا موسسه هم درج شود.
3)اقدام بعدی مطالعه اساسنامه شرکت است زیرا ممکن است در اساسنامه محدودیت هایی برای مدیران در ارتباط با اشخاص خارج از شرکت وضع شده باشد ویا اینکه انجام بعضی امور به تصویب هیات مدیره منوط شده باشد.البته این محدودیت ها صرفا در روابط شرکت یا موسسه با مدیران و دارندگان حق امضا است و آن شرکت یا موسسه باید تعهد خود را در قبال شما انجام بدهد اما توجه داشته باشید که هدف این است که از دردسر های حقوقی و کشانده شدن کار به مراجع قضایی جلوگیری شود.
اگر شرکت و موسسه ای که با آن معامله میکنید دولتی است بررسی کنید که آیا خود آن و شخص امضا کننده صلاحیت برای انجام آن قرارداد را دارد یا خیر؟

شخص حقیقی

بیشتر معاملات ما با اشخاص حقیقی است بنابراین توجه به نکاتی در معامله با این طیف از اشخاص گفته میشود اهمیت به سزایی دارد.
1)یکی از شرایط اساسی برای هر معامله که در بند 2 ماده 190 قانون مدنی به آن اشاره شده است اهلیت داشتن طرفین است.اهلیت شامل این موارد میشود:
الف)بلوغ
ب)رشد
ج)عقل
د)عدم ورشکستگی(در رابطه با تاجر)

بلوغ
طبق تبصره ماده 1210 قانون مدنی سن بلوغ در پسران 15 سال تمام و در دختران 9 سال تمام است. بنابراین اولین گام برای انعقاد هر قراردادی این است که بررسی کنید فرد مقابل به این سن رسیده است یا نه و اگر کمتر از این سن باشد معامله شما باطل خواهد بود.
البته باید توجه داشته باشید که ابطال معاملات صغیر به صورت مطلق نیست. اگر فردی که شما با آن معامله میکنید بالغ نباشد اما صغیر ممیز باشد در صورتی که بعد از انعقاد قرارداد، ولی یا قیم او اجازه دهد آن معامله نافذ و دارای اعتبار میشود. هرچند که ماده 1212 قانون مدنی اعمال صغیر را مطلقا بلا اثر اعلام کرده است اما ما قاعده فوق الذکر را با توجه به عرف، وحدت ملاک با مقررات راجع به سفیه و ماده 85و86 قانون امور حسبی میتوانیم استخراج کنیم.
در تکمیل توضیحات باید این توضیح را اضافه نمود که، صغیر ممیز طفلی است که هر چند به سن بلوغ مذکور در قانون نرسیده است اما قدرت تشخیص خوب از بد و سود از ضرر را دارد و در مقابل صغیر غیر ممیز که قدرت تشخیص ندارد و معاملات او به صورت مطلق باطل است قرار میگیرد.

رشد
صرف رسیدن به سن بلوغ که توضیح داده شد برای انجام معامله کفایت نمیکند بلکه فرد طرف معامله شما باید رشید باشد.
رشید به شخصی اطلاق میشود که توانایی امور مالی خود را دارد و در برابر سفیه قرار میگیرد که از این توانایی عاجز است. البته محجوریت و محدودیت سفیه برای اعمال حقوقی صرفا در امور مالی است و در قرارداد های غیر مالی مثل ازدواج میتواند اقدام کند.
ذکر این نکته لازم است که هر چند طبق ماده 1210 قاون مدنی بعد از بلوغ اصل بر رشد است و سفه هر فرد باید اثبات گردد اما در رویه به این صورت است که سن 18 سال را به عنوان سن رشد قرار میدهند و قبل از آن برای احراز رشد در امور مالی نیاز به اجازه دادگاه است.

جنون
اگر اثبات شود فردی که با شما معامله کرده است مجنون بوده است آن معامله شما باطل است و فرقی نمیکند که جنون او به چه حد باشد و حتی اگر ولی یا قیم او بعدا اجازه دهند یا حتی اگر خود او بعد از رفع جنون رضایت به انجام آن معامله داشته باشد تاثیری نخواهد داشت و آن معامله باطل است. البته افرادی که جنون آن ها ادواری است، یعنی گاهی دچار جنون میشوند و گاهی سالم اند اگر در حالت افاقه(سلامت)معامله ای بکنند آن معامله صحیح است.

ورشکستگی
اگر طرف قرارداد شما تاجر باشد، یعنی کسی که شغل او یکی از موارد دهگانه مقرر در ماده 2 قانون تجارت است باید دقت کنید که او ورشکسته نباشد. زیرا زمانیکه فردی ورشکسته باشد طبق ماده 418 قانون تجارت از تصرف در کلیه اموال خود ممنوع است و مدیر تصفیه عهده دار امور مالی اوست. بنابر این اگر شما به عنوان مثال قصد خرید مغاره تاجر ورشکسته را داشته باشید باید با مدیر تصفیه او قرارداد منعقد نمایید.
2)اقدام بعدی که شایسته است صورت گیرد احراز سمت طرف قرارداد است زیرا ممکن است فردی که شما با آن معامله میکنید نماینده ی دیگری باشد و طرف قرارداد تحت عناوینی چون وکالت، قیمومیت، نماینده و…برای معامله با شما اقدام کند. به عنوان مثال ممکن است فردی به شما مراجعه کند و خود را به دروغ وکیل یکی از شخصیت های مورد اعتماد شما معرفی کند و با شما قرارداد خرید 2 تن میوه به صورت نسیه منعقد کند و پس از تحویل دادن آن دیگر نتوانید او را پیدا کنید.
پیشنهاد نهایی این است که قبل از انعقاد هر قراردادی به دقت مدارک و اسناد هویتی و شغلی طرف قرارداد را بررسی کنید تا در آینده با مشکل روبرو نشوید.

واژگان کلیدی:قرارداد، اهلیت،شخص حقیقی، شخص حقوقی،

مجموعه حقوقدان به مدت ۱۲ سال در زمینه‌های وکالت و قبول انواع دعاوی مشاوره حقوقی تنظیم قراردادها به اشخاص حقیقی و حقوقی شامل شرکتها ادارات و بانک ها فعالیت می نماید و با بهره‌گیری از وکلای پایه یک دادگستری در مقطع کترای حقوق فعالیت می نماید .

دفتر مرکزی: سعادت اباد، ابتدای بلوار دریا، بعد از چهارراه مسجد نبش داروخانه دریا، پلاک ۳۰ طبقه ۴ واحد ۸

تلفن تماس: ٠٢١٨٦١٢٩٢٠٨

برترین خدمات

ثبت درخواست تماس

کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به موسسه حقوقدان می باشد.