گروه وکلای حقوقدان

گفته شد پس از انعقاد صحیح عقد نکاح، نفقه بر عهده شوهر است و تامین مخارج زن از اوین وظایف شوهر در زندگی مشترک با همسر خود می باشد. لیکن مواردی وجود دارد که طبق آن مرد مکلف به پرداخت نفقه نیست که در این مقاله مختصرا بیان می گردد:

فهرست مطالب

الف- نشوز زن

نشوز در لغت به معنای بلند شدن و سرکشی است و در مقابل تمکین است.قانون مدنی در ماده 1108 زن ناشزه را تعریف نموده است:((هرگاه زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زوجیت امتناع کند مستحق نفقه نخواهد بود))

زنی که اهتمام به انجام وظایف زوجیت داشته باشد ممکنه. و زنی که از انجام وظایف زناشویی خودداری کند ، ناشزه نامیده می شود.

به صراحت ماده 1108 قانون مدنی حق دریافت نفقه توسط زوجه با نشوز او ساقط می شود. اما زن با وجود مانع مشروع میتواند از انجام وظایف زوجیت امتناع کرده و این اتناع مسقط دریافت نفقه نخواهد بود.

مواد 1103،1104،1105،114،1117،1233 قانون مدنی وظایف زوجیت را برشمرده که بعضی از آنها طرفینی و بعضی دیگر وظایف اختصاصی زن می باشد:

1- حسن معاشرت(1103)

2- معاضدت به یکدیگر در تشدید مبانی خانواده و تربیت اولاد

3- پذیرش ریاست خانواده از طرف زوجه که بر عهده مرد است (ماده 1105)

4- سکنی کردن در منزلی که شوهر تعیین کرده است مگر آنکه اختیار تعیین منزل به زن داده باشد. (ماده 1114)

5- احترام و رعایت نظر شوهر مبنی بر منع زن از اشتغال به حرفه یا صنعتی که منافی مصالح خانوادگی یا حیثیات شوهر باشد(ماده 1117)

6- عدم پذیرش سمت قیمومت بدون رضایت شوهر ( ماده 1233)

ب-تمکین خاص نیز مورد دیگری که از ظایف زن بشمار می رود

ب- مواردی از امتناع که زن میتواند درخواست نفقه نماید و مانع سقوط نفقه نیست

1- در صورتی که تعیین حق منزل به زن ایشان میتواند شوهر را ملزم به حضور در خانه تعیین شده کند.

2-خوف ضرر بدنی ، مالی،شرافتی مانع مشروع برای عدم حضور زن در منزل شوهر است.

3- زن می تواند تا مهر به او تسلیم نشده از وظایف در مقابل شوهر امتناع نماید و این امتناع مسقط نفقه نخواهد بود (ماده 1085 )

4- هر گاه شوهر بعد از عقد مبتلا به یکی از امراض مقاربتی گردد زن حق خواهد داشت از نزدیکی با او امتناع نماید و این امتناع مسقط حق نفقه نخواهد بود. (ماده 1127 قانون مدنی)

5- ابتلای مرد به امراض مقاربتی 6- ممانعت از وطی دبر

6- همچنین در مواردی همچون 1- بودن زوجه در حال حیض و نفاس 2- بودن زوجه در حال روزه 3- انجام عمل واجبی که وقت آن مضیق باشد 4- ایلاء و ظهار قبل از تکفیر نزدیکی با زوجه حرام است. 5- آلت تناسلی مرد بزرگ باشد و زن ضعیف باشد شوهر از وطی او منع می شود و نفقه زن ساقط نمی شود.

6- اگر زن رتقائ یا قرناء باشد . 9- افضاء 10- خروج زن از منزل برای انجام وظایف و تکالیف مذهبی واجب

اگر در موارد فوق زن از ادای وظیفه زوجیت امتناع نماید این امر مسقط پرداخت حق زن برای نفقه نخواهد بود.

ب-ارتداد زن مسقط پرداخت نفقه است

اگر پس از ازدواج زن مرتد شود اگر قبل از دخول باشد علاوه بر سقوط نفقه مهریه او نیز ساقط می شود.همچنین چنانچه پس از عمل زناشویی زوجه مرتد شود پس از سپری شدن عده نکاح منفسخ می شود.

ج-انحلال نکاح

از موارد سقوط نفقه، طبق ماده 1120 قانون مدنی (( عقد نکاح به فسخ یا به طلاق یا به بذل مدت در عقد انقطاع منحل می شود.)) همچنین است فوت یکی از زوجین نیز باعث انحلال نکاح می شود و مسقط پرداخت حق نفقه خواهد بود.

د-طلاق

از موارد سقوط نفقه این است که در طلاق رجعی در مدت عده برای شوهر حق رجوع می باشد و در طلاق بائن در مدت عده شوهر حق رجوع ندارد. طبق این تعریف:

(( نفقه مطلقه رجعیه در زمان عده بر عهده شوهر است مگر اینکه طلاق در حالت نشوز واقع شده باشد، لیکناگر عده از جهت فسخ نکاح یا طلاق بائن باشد، زن حق نفقه ندارد مگر در صورت حمل از شوهر خود که در این صورت تا زمان حمل حق نفقه خواهد داشت.))

ه-فسخ نکاح

همانطور که در بخش فسخ نکاح توضیح داده شد چنان که نکاح فسخ شود ، زن در مدت عده به شرط عدم حمل از شوهر خود حق دریافت نفقه را ندارد.

ز-فوت زوج

از موارد دیگر سقوط نفقه که در ماده 1110 قانون مدنی بیان شده :(( در عده وفات زن حق نفقه ندارد)). چنانچه شوهری فوت کند زوجه باید عده وفات نگه دارد. در این مدت زوجه حق دریافت نفقه ندارد.

صغیره بودن زوجه مانع دریافت نفقه است

طبق مشهور فقها چنانچه زوجه صغیر باشد به نحوی که برای شوهر قابل تمنع و بهره برداری نباشد حق نفقه ندارد.

ح-شرط ضمن عقد

از موارد سقوط نفقه که در ماده 1119 قانون مدنی بیان شده :(( طرفین عقد ازدواج می توانند هر شرطی که مخالف با مقتضای عقد مزبور نباشد را در ضمن عقد ازدواج یا عقد لازم دیگر بنمایند.)) در این که می توان ضمن عقد شرط عدم پرداخت نفقه کرد باید گفت درج این شرط از لحاظ حقوقی در عقد امکان پذیر می باشد.ولی بعضی حقوقدانان نظر داده اند محکمه نمیتواند ان را اجرا کند چون بر خلاف نظم عمومی است و باعث جریحه دار شدن احساسات عمومی می گردد.

مجموعه حقوقدان به مدت ۱۲ سال در زمینه‌های وکالت و قبول انواع دعاوی مشاوره حقوقی تنظیم قراردادها به اشخاص حقیقی و حقوقی شامل شرکتها ادارات و بانک ها فعالیت می نماید و با بهره‌گیری از وکلای پایه یک دادگستری در مقطع کترای حقوق فعالیت می نماید .

دفتر مرکزی: سعادت اباد، ابتدای بلوار دریا، بعد از چهارراه مسجد نبش داروخانه دریا، پلاک ۳۰ طبقه ۴ واحد ۸

تلفن تماس: ٠٢١٨٦١٢٩٢٠٨

برترین خدمات

ثبت درخواست تماس

کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به موسسه حقوقدان می باشد.